terça-feira, 8 de maio de 2007

Heeft SOHO een zonnemysterie opgelost?

Olaf van Kooten
6 mei 2007





De Europees-Amerikaanse zonnesatelliet SOHO heeft mogelijk de eerste aanwijzingen gevonden voor trillingen aan het oppervlak van de zon, iets waar men al dertig jaar lang naar zoek is geweest. De gegevens onthullen nieuwe details over de kern van onze moederster en bevatten aanwijzingen over het ontstaan van de zon, 4.6 miljard jaar geleden.

De subtiele variaties zijn zichtbaar als minuscule rimpels in de algehele beweging van het oppervlak van de zon. Het bestaan van de rimpels is al sinds 1970 voorspelt, toen men voor het eerst ontdekt heeft dat het oppervlak van de zon naar binnen en naar buiten beweegt als gevolg van bepaalde oscillaties of trillingen.

Deze zogenaamde g-modes worden aangedreven door de zwaartekracht en verschaffen informatie over het diepe inwendige van de zon. Men vermoedt dat ze plaatsvinden op momenten waarop plasmakolommen, die afkomstig zijn van nabij het oppervlak, diep naar beneden zinken en in aanraking komen met onderliggend plasma van hogere dichtheid. Hierdoor worden trillingen geproduceerd, die zich voortbewegen door het inwendige van de zon totdat ze het oppervlak bereiken. Dit is vergelijkbaar met de golven die zichtbaar zijn als men een steen in een vijver gooit.

Nu hebben waarnemers de pech dat deze golven gedurende hun reis ernstig afgezwakt worden. Tegen de tijd dat ze het oppervlak bereiken, zijn het weinig meer dan rimpels van enkele meters hoog. Daarnaast wordt de zaak nog gecompliceerder, aangezien de golven slechts eens per twee tot zeven uur oscilleren.

Als gevolg staan sterrenkundigen voor de taak een “zwelling” aan het oppervlak van de zon waar te nemen, die slechts eens per enkele uren een aantal meters groter wordt. Nu heeft men met behulp van het Global Oscillation at Low Frequency (GOLF) instrument aan boord van SOHO (Solar and Heliospheric Observatory) wellicht toch een eerste waarneming van deze golven verricht.

Dat is mogelijk door een nieuwe aanpak om deze golven te kunnen detecteren, waarbij men op zoek gaat naar naar het gezamenlijke effect van een groot aantal van deze oscillaties. Die aanpak lijkt nu inderdaad succesvol te zijn geweest.

Als de ontdekking bevestigd kan worden, heeft dat belangrijke consequenties voor ons inzicht in het inwendige van de zon. Het levert namelijk bewijs dat de kern van de zon sneller roteert dan het oppervlak van onze moederster. De rotatiesnelheid van de zonnekern is belangrijk, aangezien het nieuwe inzichten levert in de vorming van het gehele zonnestelsel: de kern is immers het centrale rotatiepunt geweest van de interstellaire wolk die uiteindelijk de zon en planeten zou vormen.






Source: http://www.astrostart.nl

Sem comentários: